Barijere od drveta, kamena, metala, stakla, papira, lišća ili kombinacije materijala, instalirana tako da se savijaju, kližu, rotiraju ili urolaju kako bi zatvorila ili otvorila neki prostor u upotrebi su još od ranih ljudskih skloništa. Vrata su neizostavni arhitektonski element koji se razvija već vekovima, ali u masovnoj upotrebi su tek kroz mali deo istorije.
Vrata, kao takva, pojavljivala su se još u Mezopotamiji i starom svetu. Ipak, bila su sasvim drugačija od onoga što mi danas nazivamo vrata. Umesto čvrstih barijera pregrade između prostorija ili uzala bile su pre samo obešeni tekstil ili koža.
Kruta, tvrda vrata od čvrstih materijala nastala su i počela da se razvijaju zajedno sa monumentalnom arhitekturom. Preteče današnjih vrata kakva su u masovnoj upotrebi zapravo potiču od palata i javnih objekata i onih prostorija i prostora koji su bili dovoljno bitni i luksuzni da bi imali čvrsta vrata. Takva vrata važnih odaja bila su uglavnom pravljena od kamena ili bronze.
Prva čvrsta vrata koristila su se ne na kućama i objektima koji se svakodnevno koriste, već tamo gde je bilo potrebno nešto trajnije odvojiti i ne mešati dve sredine.
Kamena vrata, obično rotirajuća i učvršćena sa gornje i donje strane, tako su svoju prvu namenu pronašla na drevnim grobnicama. Takva mermerna vrata nađena su u Pompeji, Grčka vrata od negde 200 godine pre nove ere nađena su na grobnici u Langari, u Turskoj i čuvaju se danas u muzeju u Istanbulu.
Monumentalna bronzana vrata datiraju još od grčkih hramova, dok su kod Rimljana bila uobičajena dupla čvrsta bronzana vrata. Među najranije primere se ubrajaju vrata visoka čak 73 metara, dupla bronzana, koja krase odaje rimskog Panteona. Rimski sistem panela i montaže nastavio se tokom vizantijskog i romanijskog perioda i tako postao sastavni deo arhitektura romanike i vizantijskog stila.
Umeće izrade vrata sačuvano je i negovano u Istočnom carstvu. Najistaknutiji primer su i dupla vrata izrađena 838. godine koja krase Aja Sofija katedralu u tadašnjem Konstantinopolju, današnjem Istanbulu. U 11. veku ovo umeće se prenosi iz Istanbula u južnu Italiju, a zatim i u severnu Evropu. U Nemačkoj ostavlja bitan trag i tako nemačke katedrale i danas krase monumentalna bronzana vrata iz tih perioda. Za ovakva bronzana vrata nije bilo neuobičajeno da budu ukrašena reljefima koji su osmišljavani u skladu sa namenom objekta i porukom koju je bilo potrebno preneti.
Šuplje livenje pomoćnih panela oživljeno je u 12. veku u južnoj Italji, na italijanskim katedralama tog perioda. U narednim vekovima razvija se umetnost livenja i ukrašavanja ovih vrata, i tako nastaju i čuvena “Vrata raja” Lorenca Gibertija. Slična bronzana vrata krase i Baziliku svetog Petra u Vatikanu i danas su predmet divljenja miliona turista. Ipak, na severozapad Evrope, u istaknutiju upotrebu ulaze tek sa 18. vekom, da bi prešla okean i u Sjedinjene Američke Države dospela tek 1863. godine, i to pravo na Kapitol u Wašingtonu.
U antičkom periodu drvena vrata su bila daleko više rasprostranjena. Arheološki nalazi ukazuju na njihov primat u Egiptu i Mesopotamiji. Današnja savremena vrata nalikuju umnogome ovim drvenim vratima koja su bila izrađena od vertikalnih i horizontalnih gredica koje su tako ređane da čine zajedno ram za panele. Rimski tip vrata proširio se i na islamske zemlje, dok su se u Kini drvena vrata obično sastojala iz dva panela, donjeg čvrstog i gornjeg, sačinjenog od drvenih rešetaka koje je podupirao papir.
Tipična zapadnjačka srednjevekovna vrata bila su načinjena od vertikalnih dasaka sa horizontalnim ili dijagonalnim učvršćenjima. Takođe, bila su učvršćivana i sa dugačkim gvozdenim šarkama i okovana ekserima. U stambenoj arhitekturi unutrašnja vrata su se pojavila prvi put u Italji u 15. veku, a zatim i u ostatku Evrope i u kolonijama. Sistem panela bio je uprošćen sve do 20. veka kada su jednostruka panelna vrata postala uobičajena.
Postoji nekoliko tipova specijalnih današnjih vrata, koja su pratila i sam njihov razvoj. Vrata sa zastorima ili paravanima koristila su se u Sjedinjenim Američkim Državama, holandska vrata su isečena u sredini čime se gornja polovina otvara dok donja ostaje zatvorena i potiču od tradicionalnog flamansko-holandskoj tipa. Vrata koja su polovina visine i obešena su u sredini prolaza, bila su naročito popularna u 19. veku na Divljem zapadu.
